Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2009

Τα 4 θεμέλια της νίκης


Σήμερα σας παρουσιάζουμε το πρωτόγνωρο πιστεύουμε (στον ελληνικό χώρο) εργαλείο που θα χρησιμοποιούμε από εδώ και πέρα στην ανάλυση κάθε αγώνα. Είναι ένα στατιστικό και στρατηγικό concept που ονομάζεται "The Four Factors of Basketball Success", ή αλλιώς "οι 4 παράγοντες που οδηγούν στην μπασκετική επιτυχία", ή αλλιώς τα 4 κομμάτια του παιχνιδιού που ουσιαστικά καθορίζουν το ποιος θα κερδίσει σε έναν αγώνα μπάσκετ. Σημειώνουμε εδώ ότι η ιδέα αυτή δεν είναι πανάκεια, ούτε ισχύει πάντα. Αποτελεί όμως έναν αποδεδειγμένα εξαιρετικό βοηθό στην ανάλυση του αποτελέσματος ενός παιχνιδιού. Ας δούμε αυτό το εργαλείο αναλυτικότερα.

Οι Four Factors είναι πνευματικό παιδί του stat guru Dean Oliver, ο οποίος έψαχνε να βρει μία πειστική απάντηση στο ερώτημα "Πώς κερδίζεται ένα παιχνίδι μπάσκετ". Τελικά κατέληξε ότι κάθε ομάδα πρέπει πρώτιστα να επικρατήσει της αντιπάλου της στους εξής 4 τομείς:

1) Shooting (40%). Φυσικά το πιο σημαντικό πράγμα στο μπάσκετ είναι να βάζεις τα εντός παιδιάς σουτ. Ο τύπος που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό του παράγοντα "Shooting" είναι ο τύπος για το effective field goal percentage (eFG%) που είναι 100 * (FGM + 0.5 * 3PM) / FGA, όπου FGM τα εύστοχα σουτ, 3PM τα εύστοχα τρίποντα και FGA οι προσπάθειες για σουτ. Το eFG% διαφέρει από το απλό FG% στο ότι συνυπολογίζει το γεγονός ότι το τρίποντο έχει μεγαλύτερη αξία από το δίποντο.

2) Turnovers (25%). Τα λάθη (ή πιο σωστά το ποιος θα αποφύγει να κάνει τα περισσότερα λάθη) είναι βεβαίως πολύ σημαντικά σε κάθε αγώνα, καθώς σπαταλούν επιθέσεις. Ο τύπος που χρησιμοποιείται είναι ο τύπος του turnover percentage (TO%) που εκφράζει το ποσοστό των συνολικών κατοχών μίας ομάδας που κατέληξαν σε λάθος, και δίνεται από τον τύπο 100 * TO / FGA + 0.47 * FTA + TO, όπου TO τα λάθη και FTA οι οι προσπάθειες για βολές.

3) Offensive Rebounding (20%). Αν μία ομάδα μπορεί να ανακτήσει την μπάλα μετά από άστοχο σουτ, τότε κερδίζει extra επιθέσεις και περιορίζει τη "ζημία" στον παράγοντα "Shooting". Το στατιστικό που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση του παράγοντα είναι το offensive rebound percentage (OR%) που εκφράζει το ποσοστό των διαθέσιμων rebounds στην επίθεση που καταφέρνει να εξασφαλίσει η ομάδα (με τα υπόλοιπα να είναι αμυντικά rebounds της αντίπαλης ομάδας). Ο τύπος είναι 100 * OR / (OR + oppDR), όπου OR τα επιθετικά rebounds και oppDR τα αμυντικά rebounds της αντίπαλης ομάδας.

4) Getting To The Foul Line (15%). Αυτός ο παράγοντας εκφράζει ΚΑΙ το πόσο συχνά πάει μια ομάδα στη γραμμή των βολών (πόσο αποτελεσματική είναι στο να κερδίζει fouls) ΚΑΙ το πόσο συχνά ευστοχεί σε αυτές. Το χρησιμοποιούμενο στατιστικό λέγεται Free Throw Rate και δίνεται από τον τύπο 100 * FTM / FGA, που ουσιαστικά συγκρίνει το πόσες βολές επιτυγχάνει μία ομάδα με το πόσα εντός παιδιάς σουτ επιχειρεί, και μας λέει πολύ περισσότερα απ' ότι το σκέτο FT%.

Το ποσοστό δίπλα σε κάθε παράγοντα εκφράζει τη συγκριτική βαρύτητα αυτού. Για παράδειγμα, η σημασία τού να ευστοχεί μια ομάδα στα σουτ είναι διπλάσια της σημασίας τού να ανανεώνει τις επιθέσεις της μέσω επιθετικών rebounds.

Επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι η σημασία των 4 παραγόντων είναι και αμυντική. Π.χ. πάντα μία ομάδα θέλει να κρατήσει το eFG% της άλλης όσο το δυνατόν πιο χαμηλά. Επίσης θέλει να κρατήσει και το OR% της αντιπάλου όσο το δυνατόν πιο χαμηλά, και αυτό θα το καταφέρει κατακτώντας το μεγαλύτερο ποσοστό των διαθέσιμων rebounds στην άμυνα, ως δικά της αμυντικά rebounds (όσο περισσότερα τα αμυντικά rebounds μίας ομάδας, τόσο λιγότερα τα επιθετικά της άλλης, δηλαδή τόσο μικρότερο το OR% της τελευταίας).

Ας δούμε ένα παράδειγμα γραφήματος που συγκρίνει τους 4 Factors κάθε ομάδας, συγκεκριμένα στον αγώνα Lakers-Jazz της περασμένης Τετάρτης.



Βλέπουμε ότι οι Jazz προστάτευσαν την μπάλα καλύτερα από τους Lakers και ανανέωναν τις επιθέσεις τους με μεγαλύτερη συχνότητα απ' ότι η ομάδα του LA, όμως η μεγάλη διαφορά στην ευστοχία (θυμηθείτε τη μεγάλη βαρύτητα του παράγοντα "Shooting") καθώς και η μεγαλύτερη ευκολία με την οποία πήγαιναν και ευστοχούσαν από τη γραμμή, έγειραν την πλάστιγγα υπέρ των Lakers.

Το μέτρο έχει φυσικά εφαρμογή σε όλα τα επίπεδα του μπάσκετ, οπότε ανυπομονούμε να το χρησιμοποιήσουμε και για τις Euroleague και Α1!

7 σχόλια:

  1. Ανώνυμος12/12/09 00:41

    Κυριοι..για μια ακομη φορα παραθετετε πολυ ενδιαφεροντα στοιχεια.
    Θα εστιασω περισσοτερο στα λαθη και στα επιθετικα ρημπαουντ...διοτι αφενος εχουν να κανουν με τις συνολικες κατοχες της μπαλας & αφετερου & σημαντικοτερο,αποτελουν τις κυριες συνιστωσες ενος παραγοντα που δεν προσμετραται ποσοστιαια...και λεγεται ΡΥΘΜΟΣ...
    Στα λαθη θα πρεπει να εξετασουμε 2 ακομα πραγματα..
    1ον,κατα ποσο τα λαθη απ τη πλευρα μιας ομαδας,γινονται αξιοποιησιμα-εκμεταλευσιμα απ την αλλη...αν π.χ.μια ομαδα κανει λαθη πανω στη κυκλοφορια της μπαλας(λαθος μεταβιβασεις),η αλλη ομαδα που τα επωφελειται,αν τα μετατρεπει σε fast break points,τοτε υπαρχει προβλημα...
    2ον,υπαρχουν και τα λαθη που συνηθιζω να λεω ''νοητικα''...και που δεν καταγραφονται στατιστικα..
    Δηλαδη..κακο timing στα αμυντικα rotation,αργοπορημενα close-out,κακη αμυντικη αντιμετωπιση των pick n'roll,κακες γωνιες πασας,κακες γωνιες στα screens,κακο spacing,κακο ''διαβασμα'' των screens...ειναι μερικα μονο παραδειγματα..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος12/12/09 00:52

    Τα επιθετικα ρημπαουντ δεν ειναι μονο οτι περιοριζουν τη ζημια στον παραγοντα Shooting..
    Υπαρχει ψυχολογικο αντικτυπο στην αμυνομενη ομαδα η οποια χανει πολλα αμυντικα ρημπαουντ..διοτι οι ''ψυχικες αντιστασεις'' αρχιζουν και καμπτωνται..
    Υπαρχει επισης αντικτυπο,οταν η ομαδα που χανει πολλα αμυντικα ρημπαουντ,ειναι εκεινη που προσπαθει να επιβαλλει τον δικο της ρυθμο..
    Απο κει & περα θα πρεπει να εξεταστουν 2 πραγματα..
    1ον,αν υπαρχουν ανισσορροπιες...αν δηλαδη εχουν γινει αλλαγες στα screen..
    2ον,αν η ομαδα που κερδιζει πολλα επιθετικα ρημπαουντ,ειναι ομαδα που στηριζεται περισσοτερο στα mid or long range shoot..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος12/12/09 01:13

    Στο Getting to the foul line,προσωπικα θα εβαζα ισως μεγαλυτερο ποσοστο(%)..
    Απο αποψη στρατηγικης-τακτικης στο κομματι της επιθεσης 5 vs 5,νομιζω οτι αποτελει ''κομβικο'' σημειο-παραγοντα..
    Οταν μια ομαδα που επιτιθεται κρινει, πως 1η της προτεραιοτητα ειναι να φθαρει με φαουλ ενας(η' & παραπανω) παικτης,που μπορει να αποτελει βαρομετρο(ειτε διοτι ειναι αυτος που οργανωνει & δινει τον επιθυμητο ρυθμο,ειτε διοτι ειναι αυτος που αποτελει τον βασικοτερο εκφραστη των επιθεσεων,ειτε διοτι ειναι το βασικοτερο αμυντικο γραναζι στην ολη αμυντικη λειτουργια..),τοτε μεσα απ τα play's,θα πρεπει να δημιουργουνται αυτες οι καταστασεις-προυποθεσεις(απομονωσεις)..
    Δηλαδη να ειναι ενταγμενο(το Getting to the foul line),μεσα στην γενικη & ειδικη ακολουθουμενη επιθετικη τακτικη..
    Επισης θα πρεπει να εξεταστουν και καποια αλλα πραγματα οπως για π.χ.το αν η αμυνομενη ομαδα διαθετει κακους αμυντικους στο 1 vs 1,η' αν δεν διαθετει καλους μπλοκερ...οποτε οι επιθεσεις με drive να ενδεικνυνται περισσοτερο..& οι πιθανοτητες για κερδισμενα φαουλ να γινονται περισσοτερες..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καταρχήν να καταστήσω σαφές ότι δεν έβγαλα εγώ τους τύπους ή το concept. Ουσιαστικά εγώ δεν προσέθεσα κάτι στην ιδέα, απλά την εξήγησα στα ελληνικά για να την καταλάβει ο κόσμος καλύτερα.

    Τα υπόλοιπα που αναφέρεις (π.χ. κακά rotations, κακή άμυνα στο PnR, κτλ.) σίγουρα είναι αρκετά δύσκολο να προσμετρηθούν στατιστικώς, και θα εξάγονται φαντάζομαι καλύτερα μέσα από την εκτενή παρακολούθηση video, πράγμα που λογικά κάνουν όλες οι μεγάλες ομάδες (π.χ. οι Rockets, που λέγεται ότι διαθέτουν στην database τους stats για τη συμπεριφορά των παικτών τους που δεν τα έχει κανένας άλλος παγκοσμίως).

    Όσον αφορά τα plays για αποκομιδή fouls κτλ., προφανώς και είναι στρατηγική προτεραιότητα κάθε ομάδας να εντοπίσει πιθανά μειονεκτήματα της αντίπαλης άμυνας και να τα εκμεταλλευθεί. Άλλωστε γι' αυτό ανέφερα ότι οι 4 Factors είναι και στρατηγικό concept, οπότε για να μεγιστοποιήσει μία ομάδα τα οφέλη από τον factor "Getting to the line" θα πρέπει να προσαρμόσει κατάλληλα την επιθετική ή αμυντική τακτική της.

    Πάντως έκανες ενδιαφέροντα comments για ακόμη μία φορά φίλε μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ανώνυμος15/12/09 16:57

    μου φαινεται οτι ο συντελεστησ TO% ειναι καλυτερο να ειναι μικροσ ή καπου καταλαβα λαθος?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ανώνυμος18/1/10 01:38

    απορώ εάν αυτό το σύστημα θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να λειτουργήσει ως εξομοιωτής ανάμεσα σε ένα φανταστικό παιχνίδι. Συνοψίζοντας τα στατιστικά 2 ομάδων από την ως τώρα πορεία τους στο πρωτάθλημα και βγάζοντας το συνολικό rating. Αν και το σκεπτικό δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα, παρ'όλ'αυτά ίσως να μας έδινε μια ιδέα για την εξέλιξη ενός αγώνα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή