Φταίει το πείραμα ή ο επιστήμονας?

Το καλοκαίρι του όνομά του είχε ηχήσει δυνατά σε όλον τον κόσμο του μπάσκετ, αφού ήταν ο πρώτος παίκτης-μαθητής στην ιστορία της Αμερικής που είχε αποφασίσει να αποτολμήσει το αδιανόητο (για τους Αμερικανούς): να παρατήσει το high school πριν την τελευταία χρονιά του στο σχολείο και να παίξει απευθείας επαγγελματικά στην Ευρώπη. Ο ταλαντούχος big man Jeremy Tyler πήγε ένα βήμα παραπέρα από τον Brandon Jennings, ο οποίος πέρσι είχε παρακάμψει τη φοίτηση σε αμερικανικό κολλέγιο, επιλέγοντας το δρόμο (και τα λεφτά) της Roma.

Εκ του αποτελέσματος το τόλμημα του Jennings αποδείχτηκε σοφό, αφού αυτός ο ένας χρόνος στην Ιταλία αποδείχτηκε δύσκολος, απαιτητικός και τον βοήθησε να διαμορφώσει το σκληρό και ανταγωνιστικό χαρακτήρα που του έχει επιτρέψει να κάνει θαύματα μέχρι τώρα στα πρώτα παιχνίδια της rookie σεζόν του στο NBA. Ο B.J. δοκιμάστηκε, αμφισβητήθηκε, παραμελήθηκε, πήρε λίγο χρόνο συμμετοχής, θέλησε πολλές φορές να επιστρέψει στην Αμερική, αλλά στο τέλος επέμεινε και δικαιώθηκε. Ουσιαστικά έθεσε ένα ορόσημο που αναμένεται να στρέψει πολλούς 18χρονους Αμερικανούς που δεν είναι ακαδημαϊκά κατάλληλοι για φοίτηση σε κολλέγιο προς τη λύση του ενός χρόνου στην Ευρώπη, πριν γίνουν eligible για είσοδο στο NBA draft.

Για τον Tyler όμως τα πράγματα μέχρι στιγμής αποδεικνύονται πολύ δυσοίωνα. Σύμφωνα με αυτό το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ, στο Ισραήλ δεν έχει κάνει ούτε στο ελάχιστο αισθητή την παρουσία του. Το αντίθετο, έχει συναντήσει δυσκολίες σε όλα τα μέτωπα: αθλητικό, προπονητικό, κοινωνικό, πολιτισμικό. Το σημαντικό στοιχείο, όμως, είναι ότι για τα προβλήματα αυτά σχεδόν εξ ολοκλήρου υπεύθυνος είναι ο ίδιος.

Όπως μαθαίνουμε, η συμπεριφορά του ήταν εξαρχής αλαζονική. Απρόθυμος να απορροφήσει το οτιδήποτε από την ευρωπαϊκή μπασκετική κουλτούρα, στο μυαλό του είναι ήδη έτοιμος για πρωταγωνιστικό ρόλο στο NBA. Θεωρούσε ότι με το που θα πατούσε το πόδι του στο Ισραήλ, όλοι και όλα θα δούλευαν για αυτόν. Η πραγματικότητα βέβαια ήταν εντελώς διαφορετική. Έχει συγκρουσθεί ήδη με τον προπονητή του αρκετές φορές, με τον τελευταίο να διαπιστώνει ότι ο Tyler ήρθε από το high school μην έχοντας εμπεδώσει ορισμένες θεμελιώδεις αρχές του μπάσκετ, όπως τα box-outs και τα defensive rotations. Στα δύο πρώτα παιχνίδια της ομάδας του, Maccabi Haifa, έχει σκοράρει μόλις 1 πόντο.

Ο ίδιος δείχνει να αεροβατεί και να είναι κυριολεκτικά στον κόσμο του, εστιάζοντας στο documentary που θα γυριστεί για αυτόν αντί στο να βελτιώσει τις ικανότητές του. Οι συμπαίκτες του, ακόμα και οι Αμερικανοί της ομάδας, απεχθάνονται τη συμπεριφορά του και τον βλέπουν με καθαρό μάτι ως αυτό που πράγματι είναι, ένας κακομαθημένος και ανώριμος 17χρονος, ο οποίος σκοπεύει να πορευθεί στο μπάσκετ με οδηγό μόνο το υποτιθέμενα άριστο potential του και όχι την απαραίτητη σκληρή δουλειά που είναι πάντα το εχέγγυο της επιτυχίας. Ακόμα και ο γνωστός Sonny Vaccaro, μία ιστορικά πολύ ισχυρή προσωπικότητα στο χώρο του high school και college basketball, τον λοιδωρεί, λέγοντας ότι ο Tyler νομίζει ότι από τώρα είναι ο Kevin Garnett, ενώ θα έπρεπε να δουλεύει ασταμάτητα.

Και εδώ φυσικά έρχεται η διαπίστωση του πόσο το υπέρμετρο hype που μπορεί να δημιουργηθεί για έναν πολύ νεαρό παίκτη από τα μέσα και την τεχνολογία της σύγχρονης εποχής μπορεί να αποβεί καταστρεπτικό για το χαρακτήρα και την ψυχοσύνθεση αυτού. Το θέμα έχει πολλές προεκτάσεις και πολλά προγενέστερα παραδείγματα, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ειδικά όμως στη Mecca του marketing, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το πρόβλημα έχει πλέον λάβει τρομακτικές διαστάσεις. Οι μπασκετμπολίστες (και οι αθλητές γενικότερα) εντοπίζονται σε πολλή νεαρή ηλικία από τους διψασμένους για χρήμα ατζέντηδες και διαφημιστές, οι οποίοι τους υπογράφουν σε τεράστια πολυετή συμβόλαια για εταιρίες παπουτσιών ή άλλων ειδών, με την ελπίδα αυτοί να εξελιχθούν στο μέλλον σε αστέρια πρώτου μεγέθους και να τους αποφέρουν τεράστια κέρδη. Οι high schoolers αυτοί συνήθως είναι σε τόσο υψηλότερο επίπεδο από τους συνομηλίκους τους, που η κυριαρχία τους στο παρκέ σε συνδυασμό με την εκτυφλωτική λάμψη της επερχόμενης δόξας τους κάνουν πολλές φορές να αδιαφορούν για τη βελτίωσή τους και να παίρνουν τα πάντα, π.χ. μια πολυετή καριέρα με άπειρα λεφτά στο NBA. Κάποιοι καταφέρνουν τελικά να ανταπεξέλθουν στην πίεση, τους περισπασμούς και τις προσδοκίες και να φτάσουν το potential τους (π.χ. Kobe και LeBron), ενώ κάποιοι άλλοι (ο Sebastien Telfair είναι το καλύτερο παράδειγμα), όταν η λάμψη ξεθωριάσει και καλούνται να αποδείξουν το αν πραγματικά μπορούν να σταθούν πλάι στους καλύτερους, καταρρέεουν.

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που προκύπτει από την υπόθεση Tyler είναι το κατά πόσο στους κυρίαρχους high schoolers, από τη στιγμή που αυτοί μπορούν να διαλύσουν οποιαδήποτε λυκειακή ομάδα στηριζόμενοι αποκλειστικά στα αθλητικά προσόντα τους, δε δίνεται το κίνητρο να αναπτύξουν μεγάλο φάσμα βασικών ικανοτήτων που μελλοντικά θα απαιτήσει η θέση τους στο επαγγελματικό επίπεδο. Μεγάλο μερίδιο σε αυτό, εκτός από το θέλγητρο του χρήματος, παίζει και η πολύ συχνά καθαρά χρησιμοθηρική πρακτική των προπονητών τους, οι οποίοι επιδιώκουν να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προβολή για τους εαυτούς τους και το σχολείο τους μέσα από τους πολύ γνωστούς παίκτες τους, παρά να καθοδηγήσουν σωστά και να βελτιώσουν το παιχνίδι και τις συνήθειες των τελευταίων. Οι νίκες, τα πρωταθλήματα και η εφήμερη δημοσιότητα κατέχουν πολύ υψηλότερη θέση στις προτεραιότητες των επικεφαλής των high schools απ' ότι το πόσο καλός θα παρουσιαστεί ο κάθε παίκτης στο next level. Και όταν αυτό το next level είναι οι σκληροί και πολύ ανταγωνιστικοί Ισραηλινοί παίκτες-πρώην στρατιώτες, λανθασμένες νοοτροπίες όπως αυτή του Jeremy Tyler δε βοηθούν καθόλου τις ήδη μονόπλευρες ικανότητές τους. (Τα λέει όλα το quote του προπονητή της Haifa: "Tyler is lost if he cannot do what he does best: taking the ball to the rim and dunking").

Εν κατακλείδι, στην περίπτωση του Tyler τίποτα δεν έχει φυσικά κριθεί ακόμα, αφού ουσιαστικά δεν έχουμε φτάσει ούτε στο 1/3 της σεζόν. Η επιλογή του αυτή καθεαυτή για τη μετανάστευση στην Ευρώπη ήταν άριστη έμπνευση που θα του προσέφερε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον για την ανάπτυξή του ως παίκτη και ως ανθρώπου, όμως το πείραμα αυτό κινδυνεύει να αποδειχθεί αποτυχημένο, αν δεν αλλάξει πρώτα απ' όλα ο ίδιος τη στάση του. Επιφυλασσόμαστε λοιπόν για το μέλλον, αν και τα σημάδια είναι άσχημα...