Euroleague Crash Test

Η φετινή σεζόν της Euroleague μετράει 12 αγωνιστικές, εκ των οποίων οι 2 για το Top 16, και η μάχη για την πρόκριση στους προημιτελικούς και το Final 4 έχει πλέον ανάψει. Θεωρήσαμε, λοιπόν, αναγκαίο να αναλύσουμε το πώς έχουν παρουσιαστεί οι 3 ελληνικές ομάδες μέχρι τώρα, υπό το πρίσμα των προχωρημένων στατιστικών. Συγκεκριμένα, θα παρουσιάσουμε το πώς διαμορφώνονται συγκεντρωτικά οι Four Factors για Παναθηναϊκό, Ολυμπιακό και Μαρούσι μέχρι τώρα στην Euroleague. Πριν συνεχίσουμε, επιβάλλεται να διαβάσετε το σχετικό άρθρο για να κατανοήσετε το σκεπτικό αυτής της σύγκρισης.

Εκτός όμως από τους 4F, το κυριότερο και συγκεντρωτικό ομαδικό στατιστικό στο μπάσκετ είναι το offensive rating (ή offensive efficiency). Τι είναι αυτό;

Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη άγνοιας που μπορεί να κάνει κανείς όταν συγκρίνει ομάδες είναι να πει π.χ. "Η Καβάλα σκοράρει 70 πόντους ανά αγώνα, ενώ τα Τρίκαλα σκοράρουν 75 πόντους ανά αγώνα, άρα τα Τρίκαλα έχουν καλύτερη επίθεση από την Καβάλα". Οι ομαδικές επιδόσεις πρέπει να αναλύονται όχι ανά αγώνα, αλλά ανά κατοχή. Η σωστή ερώτηση λοιπόν είναι όχι πόσους πόντους σκοράρουν τα Τρίκαλα σε κάθε ματς, αλλά πόσους σκοράρουν σε κάθε κατοχή. Και αυτό γιατί υπεισέρχεται πάντα ο παράγοντας του "ρυθμού" (pace), δηλαδή του πόσο γρήγορα παίζει μία ομάδα, ή με άλλα λόγια του πόσες κατοχές μπάλας "χρησιμοποιεί" σε κάθε παιχνίδι.

Έστω, π.χ. ότι η Καβάλα παίζει πάντα σε αργό tempo και ξοδεύει μεγάλο μέρος του shot clock της κάθε φορά για να εκτελέσει την επίθεσή (κατοχή) της, δηλ. χρησιμοποιεί ας πούμε 65 κατοχές ανά παιχνίδι. Τότε λέμε ότι η επίθεσή της παράγει (70 π. ανά αγώνα / 65 κατοχές ανά αγώνα) = 1.08 πόντους ανά κατοχή, ή 108 πόντους ανά 100 κατοχές, το οποίο λέγεται offensive rating. Έστω τώρα ότι τα Τρίκαλα πετυχαίνουν τους 75 π. ανά αγώνα παίζοντας γρήγορα και με μικρές επιθέσεις, χρησιμοποιώντας 73 κατοχές ανά αγώνα. Τότε το offensive rating τους θα είναι (75 / 73) * 100 = 103. Βλέπουμε λοιπόν ότι μπορούμε τώρα να συγκρίνουμε την επιθετική απόδοση της Καβάλας και των Τρικάλων επί ίσοις όροις, με αυτήν της Καβάλας να αποδεικνύεται τελικά η πιο αποδοτική.

Σημειώνεται ότι ο αριθμός των κατοχών (possessions) μίας ομάδας σε ένα χρονικό διάστημα υπολογίζεται (κατά προσέγγιση) από τον τύπο POSS = FGA + 0.47 * FTA - OREB + TOV, όπου FGA οι προσπάθειες για σουτ εντός παιδιάς, FTA οι προσπάθειες για βολές, OREB τα επιθετικά rebounds και TOV τα λάθη. Ο τύπος αυτός εκφράζει το γεγονός ότι μία ομαδική κατοχή μπορεί να λήξει (δηλαδή η μπάλα να αλλάξει χέρια) είτε μέσω ενός άστοχου σουτ εντός παιδιάς, είτε μέσω εκτέλεσης βολών (ο συντελεστής 0.47 έχει προκύψει μέσω έρευνας και δε μας ενδιαφέρει εδώ), είτε μέσω λάθους. Τα επιθετικά rebounds αφαιρούνται, καθώς μέσω αυτών απλά παρατείνεται μία ήδη υπάρχουσα κατοχή (δε χάνει δηλαδή η ομάδα την κατοχή).

Σημειώνεται επίσης ότι το defensive rating εκφράζει το πόσους πόντους δέχεται μία ομάδα ανά 100 κατοχές των αντιπάλων της.

Αφού ξεκαθαρίσαμε τα παραπάνω, ας ρίξουμε καταρχήν μία ματιά στο πώς τα έχουν πάει οι επιθέσεις των 3 εκπροσώπων μας στα 12 πρώτα παιχνίδια της Euroleague season.

-- Ο Ολυμπιακός είναι ο καλύτερος και στα 5 μέτρα σύγκρισης, αλλού καθαρά και αλλού οριακά. Έχει την καλύτερη επίθεση (δηλαδή το καλύτερο offensive rating), πετυχαίνοντας 1.17 (!) πόντους ανά κατοχή, σουτάρει πιο αποδοτικά, κάνει τα λιγότερα λάθη, εξασφαλίζει το μεγαλύτερο ποσοστό επιθετικών rebounds και πάει συχνότερα στη γραμμή των βολών, από την οποία είναι αποτελεσματικός.

-- Και οι 3 ομάδες κάνουν λάθος περίπου στο 17% των κατοχών τους, οπότε σε αυτόν τον τομέα υπάρχει σχετική ισορροπία.

-- Ο Παναθηναϊκός δεν παρουσιάζει τη συνέπεια στα σουτ των προηγούμενων χρόνων, με αποτέλεσμα η επίθεσή του να μην είναι στα ιδανικά επίπεδα. Το μεγάλο του πρόβλημα παρουσιάζεται στα επιθετικά rebounds. Το 28.1% σημαίνει ότι από τα 100 άστοχα σουτ του Παναθηναϊκού, στα 28 ανακτά το rebound και ανανεώνει την επίθεση, ενώ στα άλλα 72 η αντίπαλη ομάδα παίρνει το αμυντικό rebound.

-- Το Μαρούσι δεν κερδίζει πολλά fouls για βολές, ούτε ευστοχεί συχνά στις βολές τις οποίες καταφέρνει να κερδίσει.

Ας δούμε τώρα πώς τα πάνε οι 3 ελληνικές ομάδες στα αμυντικά τους καθήκοντα.

Στο από πάνω διάγραμμα φαίνονται οι αποδόσεις στους Four Factors των ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ των 3 ελληνικών ομάδων στα 12 παιχνίδια τους, συν τα defensive ratings των τριών. Όπως είναι λογικό, εδώ το ζητούμενο είναι η μικρότερη δυνατή τιμή, εκτός από το TOV% (αφού θέλεις να αναγκάσεις τον αντίπαλό σου να διαπράξει όσο το δυνατόν περισσότερα λάθη).

-- Το Μαρούσι έχει μακράν τη χειρότερη άμυνα εκ των τριών, και αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι επιτρέπει στους αντιπάλους του να σουτάρουν με πολύ καλά ποσοστά (57.4% efg).

-- Στον τομέα των λαθών υπάρχει και εδώ ισορροπία, εφόσον και οι 3 ομάδες εξωθούν τους αντιπάλους τους σε λάθος στο 19% περίπου των κατοχών των τελευταίων.

-- Ο Παναθηναϊκός έχει την καλύτερη άμυνα (όπως άλλωστε ξέρουμε τόσα χρόνια), κρατάει τα shooting ποσοστά των αντιπάλων του στα χαμηλότερα επίπεδα, όμως φαίνεται καθαρά ότι χωλαίνει και στο αμυντικό rebound, εκτός από το επιθετικό, που είδαμε πριν. Και αυτό γιατί επιτρέπει στους αντιπάλους του να του παίρνουν 1 επιθ. rebound για κάθε 2 δικά του αμυντικά. Να δούμε αν ο Haislip θα βοηθήσει στη συνέχεια σε αυτόν τον τομέα, καθώς οι Batiste, Pekovic και Φώτσης δε δείχνουν να τα καταφέρνουν ιδιαίτερα καλά φέτος.

-- Το Μαρούσι κάνει την καλύτερη δουλειά στο να κρατά τους αντιπάλους του μακριά από τη γραμμή των βολών, ενώ ο Ολυμπιακός τη χειρότερη. Οι διαφορές πάντως σε αυτόν τον τομέα δεν είναι μεγάλες.

Εδώ είναι μία καλή ευκαιρία να εξηγήσουμε γιατί η σύγκριση απόλυτων αριθμών rebounds δεν έχει νόημα, και γιατί η χρήση των rebounding ποσοστών είναι απείρως προτιμότερη. Κοιτάζοντας στα συνήθη ομαδικά στατιστικά της Euroleague βλέπουμε ότι το Μαρούσι είναι 15ο στις 16 συνολικά ομάδες του Top 16 στα αμυντικά rebounds ανά αγώνα, με μόλις 20.6. Αυτό όμως δε μας λέει τίποτα για την ικανότητα του Αμαρουσίου στα αμυντικά rebounds, εφόσον αυτό δεν έχει τη δυνατότητα να συλλέξει μεγάλο αριθμό αμυντικών rebounds, αφού όπως είδαμε η άμυνά του επιτρέπει στους αντιπάλους να σουτάρουν με πολύ καλά ποσοστά, με συνέπεια να μην υπάρχουν πολλά διαθέσιμα rebounds στο καλάθι του προς περισυλλογή.

Βλέπουμε όμως από το διάγραμμα ότι το Μαρούσι επιτρέπει στους αντιπάλους του να έχουν ORB% μόλις 28.6%. Δηλαδή, το Μαρούσι εξασφαλίζει περίπου 71 από τα 100 δυνητικά (ή διαθέσιμα) αμυντικά rebounds, τη στιγμή που ο ΠΑΟ και ο ΟΣΦΠ εξασφαλίζουν μόλις 68 και 69 αντίστοιχα, ενώ έχουν απόλυτο μέσο όρο αμυντικών rebounds 22.4 και 23.7 αντίστοιχα (δηλαδή μεγαλύτερους από το 20.6 του Αμαρουσίου)! Άρα η πραγματικότητα είναι ότι το Μαρούσι είναι καλύτερο φέτος στα αμυντικά rebounds από Παναθηναϊκό και Ολυμπιακό στην Euroleague.

Ας δούμε τώρα ένα τελευταίο διάγραμμα που εξετάζει τη διαφορά (μέσω της πράξης της αφαίρεσης) ανάμεσα στην επιθετική και αμυντική επίδοση κάθε ομάδας στους 5 τομείς.

-- Παρατηρούμε την κυριαρχία του Ολυμπιακού σε συνολική απόδοση στο παρκέ, με overall rating +14.7, που σημαίνει ότι σε 100 κατοχές θα βάλει 15 παραπάνω πόντους απ' ότι θα δεχτεί σε 100 αντίπαλες κατοχές. Το overall rating, δηλαδή το (off. rating - def. rating), ουσιαστικά μας προσφέρει μία καλή εικόνα για το πόσο καλή είναι πραγματικά μία ομάδα. Ο Παναθηναϊκός ακολουθεί από όχι και τόσο μακριά, ενώ το Μαρούσι έχει χειρότερη άμυνα απ' ότι επίθεση.

-- Η ίδια κατάσταση επικρατεί και στα σουτ και στα λάθη, με τον Ολυμπιακό να σουτάρει καλύτερα και να κάνει λιγότερα λάθη συγκριτικά με τους αντιπάλους του απ' ότι οι άλλες 2 ελληνικές ομάδες. Αξίζουν οπωσδήποτε συγχαρητήρια στο Γιαννάκη για την εξαιρετική αυτή εικόνα των "ερυθρολεύκων" φέτος.

-- Το Μαρούσι σουτάρει χειρότερα από τους αντιπάλους του, αλλά τουλάχιστον κάνει λιγότερα λάθη από αυτούς.

-- Για άλλη μία (τελευταία) φορά θα τονίσουμε το πρόβλημα του Παναθηναϊκού στα rebounds, που φαίνεται πιο καθαρά από ποτέ εδώ, καθώς επιτρέπει στους αντιπάλους του να είναι καλύτεροι στο επιθ. rebound απ' ότι ο ίδιος.

-- Οι ΠΑΟ και ΟΣΦΠ έχουν εμφανές πλεονέκτημα στις βολές έναντι των αντιπάλων τους, σε αντίθεση με το Μαρούσι, που δεν επιδιώκει την επαφή όσο οι 2 "μεγάλοι".

Αυτά προς το παρόν. Σήμερα ξεκινά η 3η αγωνιστική του Top 16 και ελπίζουμε να αναμένετε κι εσείς πλέον με περισσότερη αγωνία τη συνέχεια των "μαχών" στα παρκέ, μετά από αυτήν τη στατιστική "ανάσα"!