Τρίτη 30 Μαρτίου 2010

Περί συγκρίσεων...



Στη σημερινή εποχή του μπάσκετ, με την έκρηξη της τεχνολογίας και των media, παρατηρείται μία αυξανόμενη τάση σύγκρισης του παλιού με το νέο. Παίκτες, ομάδες και πρωταθλήματα από διαφορετικές εποχές μπαίνουν συνεχώς στο μικροσκόπιο και στη "ζυγαριά", προκειμένου να ικανοποηθεί η ατέρμονη ανάγκη του ανθρώπου να ανακυρήσσει τον "καλύτερο" στα πάντα.

Στη διαπίστωση αυτή έχω φτάσει εδώ και πολύ καιρό, όμως το τελευταίο διάστημα το όλο φαινόμενο έχει πάρει επιδημικές διαστάσεις. Συνεχώς ξεφυτρώνουν ξένα και ελληνικά άρθρα με κύριο θέμα τους τη σύγκριση θρύλων του παρελθόντος με αστέρια του παρόντος. Στα ιντερνετικά fora διαρκώς τίθενται ερωτήματα όπως "Jordan ή Kobe;" και "Γκάλης ή Διαμαντίδης;". Αν και αυτά τα θέματα μπορούν κάλλιστα να αποτελέσουν πρόσφορο έδαφος για την παραγωγή ενδιαφέροντος και εποικοδομητικού διαλόγου, είναι ταυτόχρονα απαραίτητο να μπαίνουν τα δεδομένα σε κάποια λογικά και ρεαλιστικά πλαίσια, τα οποία σχεδόν πάντα παραβλέπονται από τους εμπλεκόμενους σε τέτοιες συζητήσεις λόγω του φανατισμού και της έλλειψης "ανοιχτού" μυαλού.

Στην Ελλάδα κλασικό παράδειγμα τέτοιου είδους debate είναι οι αφοριστικές και ισοπεδωτικες αναφορές σε καταστάσεις από τα 80's και 90's σε αντιπαραβολή με σημερινές. Πόσες φορές έχουμε ακούσει υπερβολικές απόψεις του τύπου "ο Γκάλης και σήμερα να έπαιζε θα έβαζε 40 πόντους" ή "παίκτες σαν τον Bodiroga δεν υπάρχουν στο σημερινό μπάσκετ";

Η πρωταρχική και σημαντικότερη απάντηση σε παρόμοια κουβέντα είναι πάντα μία: είναι αδύνατο να συγκριθούν με ασφάλεια παίκτες από διαφορετικές μπασκετικές εποχές ή/και διαφορετικά μπασκετικά περιβάλλοντα. Αυτόν θεωρώ απαράβατο κανόνα, η καταστρατήγηση του οποίου οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην εξαγωγή αυθαίρετων, αναπόδεικτων και προχειρότατων συμπερασμάτων. Μετρημένες εκτιμήσεις και γνώμες μπορούν (και πρέπει) φυσικά πάντοτε να υπάρχουν, όμως καταφανείς απολυτότητες δεν εκφράζουν τίποτε παραπάνω από άγνοια.

Ας πάρουμε για παράδειγμα την παραπάνω δήλωση για τον Γκάλη. Μία τέτοια γνώμη προφανώς στερείται κύρους και βάθους, εφόσον οι μεταβλητές και οι αστάθμητοι παράγοντες του ευρωπαϊκού μπάσκετ των 80's έχουν τεράστιες αποκλίσεις και διαφορές από αυτούς του 2010, με συνέπεια η οποιαδήποτε κουβέντα για "μετάβαση" του Γκάλη στο σήμερα να είναι κενή νοήματος. Ας δούμε όμως, χάριν μπασκετικής "επιμόρφωσης" και μόνο, τρεις από αυτές τις διαφορές:

--- Ο Γκάλης έπαιζε σε μία εποχή όπου οι ατομικές μπασκετικές ικανότητες βρίσκονταν σε αρκετά χαμηλότερο επίπεδο σε σχέση με σήμερα (π.χ. παρατηρεί κανείς σε αγώνες από τότε ότι πολλοί δεν ντρίμπλαραν καν με το "κακό" χέρι). Η τεχνική και η ατομική βελτίωση αυτής μέσω της επιστήμης (όπως είναι πλέον) της προπόνησης έχουν αναπτυχθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό που πλέον είναι συχνό φαινόμενο κορυφαίες ομάδες να αποτελούνται από πολλούς ισάξιους παίκτες. Στην εποχή του Γκάλη ένας πραγματικά ταλαντούχος παίκτης, όπως ο "Νικ", ξεχώριζε και κυριαρχούσε με σχετική άνεση.

--- Η ταχύτητα του παιχνιδιού και τα καθαρά αθλητικά προσόντα των παικτών κάνουν συχνά το μπάσκετ να φαντάζει ως άλλο άθλημα σε σχέση με αυτό που παιζόταν στα 80's. Τα σουτ του Γκάλη θεωρητικά θα κόβονταν με πολύ μεγαλύτερους ρυθμούς, ενώ το μεγαλύτερο προσόν του, που ήταν το εξαιρετικά δυνατό και γερό πάτημα με τα δύο πόδια (jump-stop), στη σημερινή εποχή θα σταματιόταν πολύ πιο εύκολα απ' ότι τότε.

--- Η αμυντική "ευφυΐα" και η αμυντική τακτική έχουν κάνει ΤΕΡΑΣΤΙΑ άλματα από τις αρχές των 90's και μετά. Το tempo έχει πέσει, οι κατοχές στο 40λεπτο παιχνίδι έχουν μειωθεί και τα αμυντικά rotations έχουν εξελιχθεί εντυπωσιακά, σε σημείο που σκορ που να ξεπερνούν τους 100 πόντους (και παίκτες που να σκοράρουν πάνω από 40) αποτελούν πλέον σπάνιο φαινόμενο.

--- Το ευρωπαϊκό μπάσκετ σήμερα είναι πολύ περισσότερο "coach's game" από τα 80's. Η μεγάλη βελτίωση στην προπονητική γνώση και ποιότητα (βλ. τεχνολογία, video scouting, κτλ.) έχει μοιραία δώσει μεγαλύτερη δύναμη και εξουσία στους προπονητές σε σχέση με τότε. Αυτό βέβαια έχει δυστυχώς επίπτωση στο περιθώριο και την ανεκτικότητα απέναντι στην ατομική πρωτοβουλία στο παρκέ και έχει ως αποτέλεσμα την "παραγωγή" περισσότερων παικτών-εργαλείων από "αστέρια"-scorers.

Ο Γκάλης ήταν πολύ μεγάλος παίκτης, ακριβώς επειδή είχε τη δυνατότητα να "χειραγωγεί" άριστα τις συνθήκες του τότε μπασκετικού status quo και να κυριαρχεί όποτε το επιθυμούσε. Το πώς θα αντιδρούσε σήμερα είναι πλήρως υποθετικό και πρακτικά αδύνατο να εκτιμηθεί, εφόσον και μόνο μία τέτοια υπόθεση θα σήμαινε ότι ο Γκάλης θα είχε "αναπτυχθεί" διαφορετικά ως μπασκετμπολίστας, εφόσον θα είχε στη διάθεσή του όλα τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η σύγχρονη εποχή (καλύτερη διατροφή, εκγύμναση, προπόνηση, τεχνογνωσία, κτλ.).

Για τους ίδιους λόγους είναι αδόκιμο να συγκρίνουμε τους MJ και Kobe. Παρότι οι περισσότεροι θα έλεγαν ότι ο Jordan ήταν με διαφορά ο καλύτερος shooting guard, το γεγονός παραμένει ότι οι δύο τεράστιοι αυτοί παίκτες ανδρώθηκαν σε δύο τελείως διαφορετικές εποχές του NBA, από την άποψη των κανονισμών και της γενικότερης νοοτροπίας.

Το NBA στα χρόνια του MJ ήταν γενικά πιο σκληρό (ελέω handchecking), πιο γρήγορο και περισσότερο βασισμένο στο isolation παιχνίδι. Το NBA του Kobe (ειδικά από το 2001 και μετά) είναι πιο "ευρωπαϊκό" (ελέω ζώνης), ελαφρά πιο αργό, λιγότερο βασισμένο στο post-up παιχνίδι και περισσότερο "περιφερειακό". Ο καθένας έγινε κυρίαρχος επειδή προσαρμόστηκε ιδανικά και ανέπτυξε τις ικανότητες εκείνες που απαιτούσε το είδος "παιχνιδιού" της εποχής και του μπασκετικού περιβάλλοντος στο οποίο σταδιοδρόμησε.

Συνοψίζοντας, είναι προτιμότερο, αντί να αναλώνεται κάποιος σε άσκοπα debates για τη σύγκριση παικτών από το παρελθόν και το παρόν, να χρησιμοποιεί αυτόν το χρόνο για να παρακολουθεί όσο μπορεί τους μεγάλους αυτούς αθλητές και να τους εκτιμά για αυτό που είναι. Άλλωστε οι τάπες του Διαμαντίδη, οι αέρινες εμπνεύσεις του Γκάλη, τα ανεπανάληπτα lay-ups του MJ και τα fadeaways του Kobe εντάσσονται όλα στην κατηγορία "ομορφο μπάσκετ", και αυτό είναι τελικά το ζητούμενο...

7 σχόλια:

  1. Ανώνυμος30/3/10 15:07

    Θα συμφωνησω πως δεν ειναι εφικτο παντα να συγκρινονται με ασφαλεια παικτες απο διαφορετικες εποχες..
    Παρολα αυτα, αυτου του ειδους οι συγκρισεις, εκτος του οτι ειναι παντα αρκετα ενδιαφερουσες,ειναι μαλλον & αναποφευκτες..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος31/3/10 02:01

    @Ι LOVE THIS GAME IS MY NAME

    Oι συγκρισεις ειναι μερος του παιχνιδιου.Αν ηταν ετσι δεν θα υπηρχε η ταμπελα οτι ο Τζορνταν ειναι ο κορυφαιος παιχτης που πατησε στην γη.Οταν αυτος ο παιχτης ανεβασε τον πηχη πολυ ψηλα προφανως και ειναι δυσκολο να τον φτασει καποιος αλλος ανεξαρτητου εποχης και ανεξαρτητου μπασκετ που παιζοταν και παιζεται.

    Για παραδειγμα ο Κομπε ειναι ενας παιχτης που εχει αντιγραψει πολυ το παιχνιδι του Τζορνταν.Ειναι εξαιρετικος αλλα δεν ειναι Τζορνταν.Για τον απλο λογο οτι δεν εχει καταφερει αυτα που πετυχε ο Τζορνταν παρολο που αρχισε απο μικρος να παιενει πρωταθληματα.
    Δεν ηταν ποτε τοσο ουσιαστικος οσο ο Τζορνταν.Δεν ηταν ποτε στα Πλειοφ οπως ο Τζορνταν.Να συγκρθει μαζι του γινεται.Να βγει νικητης αυτης της συγκρισης ο Κομπε δεν γινεται.

    Παρατηρω και κατι ακομα στο σημερινο Αμερικανικο μπασκετ.
    Οι περισσοτεροι σταρ οπως ο Κομπε και ο Γουειντ προσπαθουν να μοιασουν στον Τζορνταν.Στις κινησεις μεχρι και στο περπατημα.Πολλοι καλοι και οι δυο αλλα ειναι Τζορντανειδη και οχι ο Τζορνταν.Εχουν κατι απο την λαμψη του αλλα οχι το απολυτο οπως ο Τζορνταν.

    Για αυτο το λογο το ΝΒΑ βρηκε στον Λεμπρον Τζειμς τον επομενο μεγαλο αστερα και ισως τον μονο που εχει μια μικρη ελπιδα να απειλησει τον Τζορταν.
    Σε αντθεση με τον Κομπε και τον Γουειντ αυτον το μονο που τον συνδεει με τον Τζορνταν ειναι το νουμερο 23.
    Στυλ παιχνιδιου τελειως διαφορετικο.Ενα κορμι σχεδον παουερ φοργουορντ που μπορει να παιξει για πλακα τεσσερις θεσεις και το κυριοτερο για πλακα πλειμεικερ.
    Αυτος λοιπον μαλιστα.Ειναι ο Λεμπρον.Δεν ειναι Τζορνταοειδες.Εχει δικη του μπασκετικη ταυτοτητα.
    Και για να ειμαι ειλικρινης οταν το πρωτοειδα στο ΝΒΑ ημουν κακυπωπτος μαζι του.Πολυ διαφημιση φρου φρου και αρωματα και πιστευα οτι ειναι ενα ακομα κολπο του Μαρκετινγκ.
    Εδω ομως αυτος ο τυπος εχει αποδειξει οτι αξιζε και την τελευταια υπρβολη που ακουστηκε.
    Σε αντθεση με τον Κομπε αυτος εχει τυχη απεναντι στον Τζορνταν γιατι ειναι ο Λεμπρον και γιατι αγωνιζεται σε νεαρη ακομα ηλικια σε πολυ υψηλο αγωνιστηκο επιπεδο κατι που εγω προσωπικα τον Κομπε δεν ειδα ποτε να φτανει και ποτε δεν μου εδωσε αυτη την αισθηση.
    Οσο και αν δυσκολο ειναι για οποιονδηποτε να φτασει η να ξεπερασει τον Τζορνταν ο Λεμπρο εχει μια τυχη να το πραξει.

    Ξαναλεω οι συγκρισεις ειναι μερος του παιχνιδιου.Καλως η κακως γινονται και θα γινονται.

    Το ΝΒΑ ειδε καποτε τον Ματζικ και τον Μπερντ,ειδε τον Τζορνταν και τωρα βλεπει τον Λεμπρον.
    Αυτος μαλιστα ειναι ξεχωριστος οπως αυτοι.

    Ο Κομπε και ο Γουειντ οσο και καλοι να ειναι δεν ειναι ξεχωριστοι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος31/3/10 16:16

    ''Ο Γκάλης ήταν πολύ μεγάλος παίκτης, ακριβώς επειδή είχε τη δυνατότητα να "χειραγωγεί" άριστα τις συνθήκες του τότε μπασκετικού status quo και να κυριαρχεί όποτε το επιθυμούσε''

    O Γκαλης ακομη & στα μπασκετικα του γεραματα & ενω αρχιζε να επικρατει στην Ευρωπη η ταση με τις πολυ σκληρες-δυνατες αμυνες & το κοντρολ μπασκετ,εδειξε οτι μπορουσε να ανταποκριθει ανετα..
    Σιγουρα στο ερωτημα του αν θα μπορουσε να κυριαρχησει & στο συγχρονο μπασκετ,επικρατουν οι ''υποθεσεις εργασιας''..
    Προσωπικα πιστευω πως θα ηταν ενα συγχρονο φαινομενο παραγωγης νταμπλ-νταμπλ...σε ποντους & ασιστ.
    Αν ο Σπανουλης συγκαταλεγεται στα κορυφαια G & Combo G της Ευρωπης,δεν θα μπορουσε & ο Νικ?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @ Ανώνυμος 02:01

    Φίλε το ότι οι συγκρίσεις είναι μέρος του παιχνιδιού δε σημαίνει ότι είναι και δόκιμο ή σωστό να διενεργούνται συγκρίσεις εκτός λογικής και πραγματικότητας. Η όλη αναζήτηση για το "νέο Jordan" δεν έχει ΚΑΝΕΝΑ απολύτως νόημα και γίνεται από τα media για την παραγωγή "ντόρου" και μόνο.

    Το μπάσκετ που παιζόταν και παίζεται είναι από τους μεγαλύτερους παράγοντες στην όλη συζήτηση. Το να τον "φτάσει" κάποιος άλλος είναι ένα concept πολύ αφηρημένο και αιθεροβάμον και δεν πρέπει να μας απασχολεί, εφόσον δεν μπορεί να καθοριστεί με ακρίβεια, ειδικά όταν μιλάμε για αποδεδειγμένα μεγάλους παίκτες.

    Ο Kobe έχει κάνει και αυτός μεγάλες εμφανίσεις στα playoffs, σίγουρα όχι τόσες όσες ο Jordan, αλλά θα πρέπει οπωσδήποτε να περιμένεις/ουμε το τέλος της καριέρας του πρώτου. Υπενθυμίζω επ' αυτού ότι ο MJ ήταν 33 χρονών στον πρώτο τίτλο του 2ου three-peat των Bulls (1996) και ο Kobe δεν έχει κλείσει ακόμα τα 32...

    Το να προσπαθεί να μοιάσει κάποιος σε κάποιον άλλο δεν είναι κακό. Κι ο Jordan ήθελε να μοιάσει στον David Thompson, αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να μείνει στην ιστορία. Όσο για το Wade δεν μπορώ να πω ότι μου θυμίζει ιδιαίτερα το Michael.

    Γενικά νομίζω είσαι λίγο υπερβολικός. Μην ψάχνεις συνέχεια να βρεις διαδόχους-κληρονόμους-συνεχιστές κτλ. του Jordan γιατί έτσι χάνεις την απόλαυση του παιχνιδιού. Εκτίμησε τον κάθε παίκτη για αυτό που προσφέρει και απόφευγε τις συγκρίσεις με το παρελθόν γιατί δεν οδηγούν πουθενά.

    Επίσης, το να λες ότι ο Kobe δεν είναι ξεχωριστός παίκτης είναι πιστεύω λίγο άδικο εκ μέρους σου.

    @ Ανώνυμος 16:16

    Όπως είπα και στο άρθρο, η θεωρητική ύπαρξη του Γκάλη στο παρόν θα προϋπέθετε για αυτόν διαφορετική μπασκετική εξέλιξη, φυσιολογία, νοοτροπία, προπόνηση κτλ., οπότε δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να εξαχθεί κάποιο ασφαλές συμπέρασμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ανώνυμος1/4/10 18:23

    Προς Β.Α

    @Ι LOVE THIS GAME IS MY NAME

    Το οτι εφτασε σε σημειο το ΝΒΑ να αναζητει τον Νεο Τζορνταν αυτο σημαινει οτι αυτος ο τυπος ανεβασε πολυ ψηλα τον πηχη.
    Ο Κομπε ειναι ενας παιχτης που αντιγραψε απο την πρωτη στιγμη τον Τζορνταν.Δεν ηταν ποτε ομως τοσο καλος.Πλησιασε αλλα τελικα δεν ειναι ισαξιος του σε καμια περιπτωση.
    Ο Τζορνταν πριν παρει το 4 πρωταθλημα ειχε επισης και 3 βραβεια Πολυτιμοτερο παιχτη.Ο Κομπε εχει 1 και δεν προκειται να παρει αλλο Αρχιζει η εποχη Λεμπρον.Ηδη εχει αρχισει.Επισης ηταν 2 βιολι πισω απο τον Ονιλ στα αλλα πρωταθληματα.
    Ο Τζορνταν ηταν χωρις δευτερη κουβεντα ο καλυτερος παιχτης στον κοσμο για μια δεκαετια κοντα,ο Κομπε δεν ειναι ουτε καν για 2-3 χρονια.
    Και στα Πλειοφ μην συγκρινεις τον Τζορνταν με τον Κομπε ουτε για αστειο.
    Ο Τζορνταν και πριν τα πρωταθληματα οργιαζε.
    23 ετων εβαλε 63 ποντους στους πανισχυρους Σελτικς του Μπερντ.

    Ο Κομπε δεν ειναι ξεχωριστος για τον απλο λογο οτι ειναι ενα Τζορντανοειδες και δεν ειναι τοσο καλος οσο η γνησια εκδοση.Ο Τζορνταν δηλαδη!

    Μονο ο Λεμπρον Τζειμς ειναι κατο το ξεχωριστο.Ο Κομπε καλος αλλα οχι ξεχωριστος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. black mamba14/4/10 16:41

    pws ginetai enas paixths pou exei valei 83 pontous
    se ena paixnidi
    kai afto meta to 2000
    na mhn einai xehwristos ?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. black mamba14/4/10 16:42

    *pou exei valei 81 pontous*

    ΑπάντησηΔιαγραφή