Ήθελα επίτηδες να αφήσω το θόρυβο, τα πανηγύρια και όλες τις σχετικές γραφικότητες να καταλαγιάσουν πριν κάτσω να σχολιάσω το κεφάλαιο της Εθνικής Νέων, η οποία χθες κατέκτησε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της κατηγορίας U-20. Αξιόλογη επιτυχία, φυσικά, μήπως όμως η υπερβολική σημασία που παραδοσιακά προσδίδουν οι υπέρ του δέοντος πατριωτικοί Έλληνες δημοσιογράφοι, παράγοντες και λοιποί αυλικοί σε τέτοιες δευτερεύουσας σημασίας διοργανώσεις έχει περισσότερο αρνητικά παρά θετικά αποτελέσματα στους άμεσα ενδιαφερόμενους, τα ελληνικά ταλέντα;
Όλα ξεκινάνε, κατά τη γνώμη μου, από την τελείως λανθασμένη νοοτροπία με την οποία αντιμετωπίζονται αυτές οι διοργανώσεις πρώτιστα από τα προπονητικά teams και τα μεγάλα κεφάλια της Ομοσπονδίας. Η άνωθεν εντολή είναι ρητή: νίκη με κάθε μέσο, ακόμα κι αν αυτή απαιτεί την αλλοίωση του χαρακτήρα των παιδιών, τη σχετική αποθάρρυνση της προσωπικής πρωτοβουλίας και την υποχρεωτική υποταγή στα αυστηρό πλάνο της ομάδας. Στα παιδιά δίνεται να καταλάβουν ότι προέχει η κατάκτηση της πρώτης θέσης (και μόνο αυτής) από το να διασκεδάσουν οι ίδιοι το παιχνίδι πάνω στο παρκέ και να ανακαλύψει ο καθένας την μπασκετική του ταυτότητα. Πρέπει οπωσδήποτε να νικήσουν για να μπορούν οι παράγοντες και στρατευμένοι δημοσιογράφοι να δείξουν το μετάλλιο και να πουν "το ελληνικό μπάσκετ έχει μέλλον", "αυτή η φουρνιά είναι για μεγάλα πράματα", "σίγουρα μετάλλια στην Εθνική Ανδρών αργότερα", κτλ. Η πιθανότερη κατάληξη, βέβαια, είναι να βρισκόμαστε σε μερικά χρόνια σε κάποιο Eurobasket αντίπαλοι με την Ισπανία και να φαινόμαστε χαμένοι ψάχνοντας αυτόν που θα πάρει το σουτ, ενώ οι ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ των Ισπανών θα μπορούν να εγγυηθούν από μόνες τους 15-20 πόντους ο καθένας.
Και έρχεται κάπου εδώ η στιγμή για την κρίσιμη ερώτηση: ΓΙΑΤΙ θεωρείται τόσο σημαντική η κατάκτηση ενός U-20 tournament; Τι πραγματικά προσφέρει ένα μετάλλιο τέτοιου τύπου στον ελληνικό αθλητισμό; Δεν ξέρω για εσάς, αλλά για μένα η απάντηση είναι απλή: Δεν προσφέρει σχεδόν τίποτα. Οι αληθινά σημαντικές διοργανώσεις διεξάγονται στις κατηγορίες των αντρών, εκεί καταγράφονται οι μεγάλες στιγμές του μπάσκετ, εκεί συναντάται το υψηλότερο επίπεδο του αθλήματος, εκεί κρίνονται καριέρες και υστεροφημίες, εκεί εν ολίγοις παίζονται ΟΛΑ. Κανείς παρατηρητής του μπάσκετ δεν ασχολείται σοβαρά με το ποια χώρα κατέκτησε μια διοργάνωση "μικρών" Εθνικών ομάδων εκτός από τους γραφικούς Έλληνες, που οποιαδήποτε ευκαιρία για εθνική αυτοπροβολή θα την ξεζουμίσουν όσο δεν πάει.
Οι διοργανώσεις αυτές γίνονται για να δούμε ΠΑΙΚΤΕΣ, όχι ΟΜΑΔΕΣ. Γίνονται (ή πρέπει να γίνονται) για να βοηθήσουν την ανάπτυξη των επιμέρους ικανοτήτων των παικτών, όχι για να χαίρεται ο Βασιλακόπουλος και κάθε τελείως άσχετος με το μπάσκετ βουλευτής ή δήμαρχος. Η κατάκτηση κάποιου μεταλλίου δε μας λέει απολύτως ΤΙΠΟΤΑ για την μελλοντική εξέλιξη και το κατά πόσο θα είναι επιτυχημένη ή όχι η καριέρα ενός παίκτη. Το μόνο που καταφέρνει είναι να πάρουν τα μυαλά του παίκτη αέρα και να νομίσει αυτός ότι είναι κατά κάποιο τρόπο φτασμένος και να συμπεριφέρεται ως τέτοιος (βλ. γελοιότητες Μπόγρη, Παππά και Κασελάκη), αντί να βάλει το κεφάλι κάτω και να περάσει άπειρες ώρες στο γυμναστήριο βελτιώνοντας τις ακόμα νηπιακές ικανότητές του. Είναι ακόμα νωπές οι μνήμες των πανηγυρισμών για τον "απίστευτο" και "ανεπανάληπτο" θρίαμβο της Εθνικής Εφήβων το 1995, με ΚΑΝΕΝΑΝ από τους παίκτες εκείνης της ομάδας να καταφέρνει εν συνεχεία να πετύχει κάτι εξαιρετικό στην καριέρα του. Σημείωση: Στην Team USA εκείνης της διοργάνωσης, την οποία η Ελλάδα διέλυσε με 20 πόντους διαφορά, ήταν μέλη ο Vince Carter και ο Stephon Marbury...
Κι ερχόμαστε τώρα σε έναν παίκτη όπως ο Edwin Jackson της Γαλλίας. Ένας από τους πιο προικισμένους μη Αμερικανούς κάτω των 20 ετών που έχω δει ποτέ, στον Jackson μπορεί ακόμα και ο πιο αδαής να δει ένα ταλέντο που σε λίγα χρόνια θα πρωταγωνιστεί στο παγκόσμιο μπάσκετ. Φαίνεται καθαρά στον τρόπο παιχνιδιού του το πόσο έχει δουλέψει σε ατομικό επίπεδο, ενώ και η συμπεριφορά του στον τελικό δεν έδειχνε ΙΧΝΟΣ βεντετισμού ή έλλειψης ευ αγωνίζεσθαι. Η ομάδα του έχασε από τη δική μας, περιοριζόμενη στη δεύτερη θέση. Ε και; Γιατί να τον πειράξει ιδιαίτερα; Αυτός έχει όλο το μέλλον μπροστά του για να γίνει 5 φορές καλύτερος απ' όσο είναι τώρα και να οδηγήσει την Εθνική Γαλλίας των αντρών σε επιτυχίες πολύ πιο σημαντικές από ένα χρυσό μετάλλιο μιας μικρής διοργάνωσης που ο τελικός της γινόταν σε ένα γήπεδο ποιότητας 90's και βγάλε.
Κάποιος εδώ θα μπορούσε να αντιτάξει ότι οι επιτυχίες σε επίπεδο μικρών Εθνικών συμβάλλουν στη σημαντική αύξηση της ομοιογένειας και του επιπέδου συνεργασίας μεταξύ των παικτών που παίζουν 2-3 συνεχόμενα καλοκαίρια μαζί, κάτι που θα αποδειχθεί αργότερα σημαντικό όταν θα έρθει η ώρα να μεταβούν στην Εθνική Ανδρών. Αυτό είναι εν μέρει σωστό, όμως αλήθεια πόσοι παίκτες υπάρχουν σε κάθε φουρνιά μικρών Εθνικών οι οποίοι έχουν πραγματικά το potential να αποτελέσουν κάποια μέρα βασικά στελέχη της Ανδρών; Η απάντηση είναι λίγοι. Για παράδειγμα, από αυτήν την Εθνική Νέων οι μόνοι που με κάποια σιγουριά βλέπω να πρωταγωνιστούν κάποια μέρα στις μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις είναι οι Παπανικολάου (ο καλύτερος και all-around εξαιρετικό ταλέντο), ο Παππάς (αν γίνει πιο γρήγορος και ευέλικτος και δουλέψει σκληρά πάνω σε κάποια μειονεκτήματα όπως το πολύ μέτριο decision-making του) και ίσως ο Σαρικόπουλος (τον οποίο προτιμώ από τον Μπόγρη, που είναι ακόμα υπερβολικά άγουρος).
Προς θεού, λοιπόν, ας γίνει κάτι (αν και δε το βλέπω) για να φύγει αυτό το αφόρητο focus από τον ελληνικό μπασκετικό κόσμο στην επιτακτική ανάγκη για επίτευξη εθνικών διακρίσεων σε οποιαδήποτε ασήμαντη διοργάνωση μικρών Εθνικών και ας περάσει στην ανάγκη για ατομική βελτίωση των Ελλήνων παικτών και δραστική αύξηση του work ethic τους, μακριά από την τύφλωση και έπαρση που προκαλούν τα φώτα της δημοσιότητας και τα αμέτρητα "μπράβο". Ίσως τότε δούμε να αναδεικνύεται κάποιος πραγματικά ΜΕΓΑΛΟΣ παίκτης που να μπορεί να σταθεί επάξια απέναντι στο Gasol, στο Ginobili ή ακόμα και (γιατί όχι;) στον Bosh ή τον 'Melo. Και μη νομίζετε ότι είναι τόσο δύσκολο. Οι Toni Kukoc και Arvydas Sabonis το κατάφεραν και τα ονόματα αυτών και των χωρών τους ακούστηκαν στα πέρατα του κόσμου.
p.s.: Και κάτι άλλο. Πότε επιτέλους θα καταλάβουμε ότι οι παράγοντες του μπάσκετ, ενός τόσο γρήγορα αναπτυσσόμενου αθλήματος με συνεχείς αλλαγές κανονισμών και τόσες διαφορετικές εκφάνσεις, θα πρέπει να είναι νέα ανοικτόμυαλα άτομα με γνώση και πρωτότυπες ιδέες και όχι 70χρονοι ξεπερασμένοι και κολημένοι στο παρελθόν συμφεροντολόγοι με πεποιθήσεις τύπου "Οι NBA-ers είναι μαϊμούδες που καρφώνουν"...
Όλα ξεκινάνε, κατά τη γνώμη μου, από την τελείως λανθασμένη νοοτροπία με την οποία αντιμετωπίζονται αυτές οι διοργανώσεις πρώτιστα από τα προπονητικά teams και τα μεγάλα κεφάλια της Ομοσπονδίας. Η άνωθεν εντολή είναι ρητή: νίκη με κάθε μέσο, ακόμα κι αν αυτή απαιτεί την αλλοίωση του χαρακτήρα των παιδιών, τη σχετική αποθάρρυνση της προσωπικής πρωτοβουλίας και την υποχρεωτική υποταγή στα αυστηρό πλάνο της ομάδας. Στα παιδιά δίνεται να καταλάβουν ότι προέχει η κατάκτηση της πρώτης θέσης (και μόνο αυτής) από το να διασκεδάσουν οι ίδιοι το παιχνίδι πάνω στο παρκέ και να ανακαλύψει ο καθένας την μπασκετική του ταυτότητα. Πρέπει οπωσδήποτε να νικήσουν για να μπορούν οι παράγοντες και στρατευμένοι δημοσιογράφοι να δείξουν το μετάλλιο και να πουν "το ελληνικό μπάσκετ έχει μέλλον", "αυτή η φουρνιά είναι για μεγάλα πράματα", "σίγουρα μετάλλια στην Εθνική Ανδρών αργότερα", κτλ. Η πιθανότερη κατάληξη, βέβαια, είναι να βρισκόμαστε σε μερικά χρόνια σε κάποιο Eurobasket αντίπαλοι με την Ισπανία και να φαινόμαστε χαμένοι ψάχνοντας αυτόν που θα πάρει το σουτ, ενώ οι ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ των Ισπανών θα μπορούν να εγγυηθούν από μόνες τους 15-20 πόντους ο καθένας.
Και έρχεται κάπου εδώ η στιγμή για την κρίσιμη ερώτηση: ΓΙΑΤΙ θεωρείται τόσο σημαντική η κατάκτηση ενός U-20 tournament; Τι πραγματικά προσφέρει ένα μετάλλιο τέτοιου τύπου στον ελληνικό αθλητισμό; Δεν ξέρω για εσάς, αλλά για μένα η απάντηση είναι απλή: Δεν προσφέρει σχεδόν τίποτα. Οι αληθινά σημαντικές διοργανώσεις διεξάγονται στις κατηγορίες των αντρών, εκεί καταγράφονται οι μεγάλες στιγμές του μπάσκετ, εκεί συναντάται το υψηλότερο επίπεδο του αθλήματος, εκεί κρίνονται καριέρες και υστεροφημίες, εκεί εν ολίγοις παίζονται ΟΛΑ. Κανείς παρατηρητής του μπάσκετ δεν ασχολείται σοβαρά με το ποια χώρα κατέκτησε μια διοργάνωση "μικρών" Εθνικών ομάδων εκτός από τους γραφικούς Έλληνες, που οποιαδήποτε ευκαιρία για εθνική αυτοπροβολή θα την ξεζουμίσουν όσο δεν πάει.
Οι διοργανώσεις αυτές γίνονται για να δούμε ΠΑΙΚΤΕΣ, όχι ΟΜΑΔΕΣ. Γίνονται (ή πρέπει να γίνονται) για να βοηθήσουν την ανάπτυξη των επιμέρους ικανοτήτων των παικτών, όχι για να χαίρεται ο Βασιλακόπουλος και κάθε τελείως άσχετος με το μπάσκετ βουλευτής ή δήμαρχος. Η κατάκτηση κάποιου μεταλλίου δε μας λέει απολύτως ΤΙΠΟΤΑ για την μελλοντική εξέλιξη και το κατά πόσο θα είναι επιτυχημένη ή όχι η καριέρα ενός παίκτη. Το μόνο που καταφέρνει είναι να πάρουν τα μυαλά του παίκτη αέρα και να νομίσει αυτός ότι είναι κατά κάποιο τρόπο φτασμένος και να συμπεριφέρεται ως τέτοιος (βλ. γελοιότητες Μπόγρη, Παππά και Κασελάκη), αντί να βάλει το κεφάλι κάτω και να περάσει άπειρες ώρες στο γυμναστήριο βελτιώνοντας τις ακόμα νηπιακές ικανότητές του. Είναι ακόμα νωπές οι μνήμες των πανηγυρισμών για τον "απίστευτο" και "ανεπανάληπτο" θρίαμβο της Εθνικής Εφήβων το 1995, με ΚΑΝΕΝΑΝ από τους παίκτες εκείνης της ομάδας να καταφέρνει εν συνεχεία να πετύχει κάτι εξαιρετικό στην καριέρα του. Σημείωση: Στην Team USA εκείνης της διοργάνωσης, την οποία η Ελλάδα διέλυσε με 20 πόντους διαφορά, ήταν μέλη ο Vince Carter και ο Stephon Marbury...
Κι ερχόμαστε τώρα σε έναν παίκτη όπως ο Edwin Jackson της Γαλλίας. Ένας από τους πιο προικισμένους μη Αμερικανούς κάτω των 20 ετών που έχω δει ποτέ, στον Jackson μπορεί ακόμα και ο πιο αδαής να δει ένα ταλέντο που σε λίγα χρόνια θα πρωταγωνιστεί στο παγκόσμιο μπάσκετ. Φαίνεται καθαρά στον τρόπο παιχνιδιού του το πόσο έχει δουλέψει σε ατομικό επίπεδο, ενώ και η συμπεριφορά του στον τελικό δεν έδειχνε ΙΧΝΟΣ βεντετισμού ή έλλειψης ευ αγωνίζεσθαι. Η ομάδα του έχασε από τη δική μας, περιοριζόμενη στη δεύτερη θέση. Ε και; Γιατί να τον πειράξει ιδιαίτερα; Αυτός έχει όλο το μέλλον μπροστά του για να γίνει 5 φορές καλύτερος απ' όσο είναι τώρα και να οδηγήσει την Εθνική Γαλλίας των αντρών σε επιτυχίες πολύ πιο σημαντικές από ένα χρυσό μετάλλιο μιας μικρής διοργάνωσης που ο τελικός της γινόταν σε ένα γήπεδο ποιότητας 90's και βγάλε.
Κάποιος εδώ θα μπορούσε να αντιτάξει ότι οι επιτυχίες σε επίπεδο μικρών Εθνικών συμβάλλουν στη σημαντική αύξηση της ομοιογένειας και του επιπέδου συνεργασίας μεταξύ των παικτών που παίζουν 2-3 συνεχόμενα καλοκαίρια μαζί, κάτι που θα αποδειχθεί αργότερα σημαντικό όταν θα έρθει η ώρα να μεταβούν στην Εθνική Ανδρών. Αυτό είναι εν μέρει σωστό, όμως αλήθεια πόσοι παίκτες υπάρχουν σε κάθε φουρνιά μικρών Εθνικών οι οποίοι έχουν πραγματικά το potential να αποτελέσουν κάποια μέρα βασικά στελέχη της Ανδρών; Η απάντηση είναι λίγοι. Για παράδειγμα, από αυτήν την Εθνική Νέων οι μόνοι που με κάποια σιγουριά βλέπω να πρωταγωνιστούν κάποια μέρα στις μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις είναι οι Παπανικολάου (ο καλύτερος και all-around εξαιρετικό ταλέντο), ο Παππάς (αν γίνει πιο γρήγορος και ευέλικτος και δουλέψει σκληρά πάνω σε κάποια μειονεκτήματα όπως το πολύ μέτριο decision-making του) και ίσως ο Σαρικόπουλος (τον οποίο προτιμώ από τον Μπόγρη, που είναι ακόμα υπερβολικά άγουρος).
Προς θεού, λοιπόν, ας γίνει κάτι (αν και δε το βλέπω) για να φύγει αυτό το αφόρητο focus από τον ελληνικό μπασκετικό κόσμο στην επιτακτική ανάγκη για επίτευξη εθνικών διακρίσεων σε οποιαδήποτε ασήμαντη διοργάνωση μικρών Εθνικών και ας περάσει στην ανάγκη για ατομική βελτίωση των Ελλήνων παικτών και δραστική αύξηση του work ethic τους, μακριά από την τύφλωση και έπαρση που προκαλούν τα φώτα της δημοσιότητας και τα αμέτρητα "μπράβο". Ίσως τότε δούμε να αναδεικνύεται κάποιος πραγματικά ΜΕΓΑΛΟΣ παίκτης που να μπορεί να σταθεί επάξια απέναντι στο Gasol, στο Ginobili ή ακόμα και (γιατί όχι;) στον Bosh ή τον 'Melo. Και μη νομίζετε ότι είναι τόσο δύσκολο. Οι Toni Kukoc και Arvydas Sabonis το κατάφεραν και τα ονόματα αυτών και των χωρών τους ακούστηκαν στα πέρατα του κόσμου.
p.s.: Και κάτι άλλο. Πότε επιτέλους θα καταλάβουμε ότι οι παράγοντες του μπάσκετ, ενός τόσο γρήγορα αναπτυσσόμενου αθλήματος με συνεχείς αλλαγές κανονισμών και τόσες διαφορετικές εκφάνσεις, θα πρέπει να είναι νέα ανοικτόμυαλα άτομα με γνώση και πρωτότυπες ιδέες και όχι 70χρονοι ξεπερασμένοι και κολημένοι στο παρελθόν συμφεροντολόγοι με πεποιθήσεις τύπου "Οι NBA-ers είναι μαϊμούδες που καρφώνουν"...